Connect with us

Lajme

Rrugë të këqija, energji e shtrenjtë, Maqedonia thellon hendekun drejt BE-së

Published

on

Me disa përmirësime dhe stangim në shumë fusha të tjera, sidomos tek infrastruktura, ambienti…, Raporti i OECD “Treguesi i konvergjencës ekonomike për Ballkanin Perëndimor 2025” e rendit Maqedoninë të katërtën mes gjashtë vendeve të rajonit, me përparim të kufizuar në ngushtimin e hendekut me BE-në që nga viti 2014-16. Duke lënë pas vetëm Bosnje dhe Hercegovinën dhe Kosovën e cila renditet e fundit. Infrastruktura dhe Lidhshmëria janë fusha më sfiduese e politikave për Maqedoninë, ku ajo renditet e parafundit në rajon. Ekonomia ka përjetuar një rënie në shumicën e treguesve, veçanërisht ato që lidhen me infrastrukturën e transportit.

“Në Maqedoninë e Veriut, shpenzimet vjetore mbetën nën 10 milionë euro gjatë viteve 2013-22 dhe përbënin vetëm 0.04% të PBB-së në vitin 2022, duke paraqitur sfida për qëndrueshmërinë e infrastrukturës rrugore”, thekson raporti.

Infrastruktura energjetike është gjithashtu një fushë shqetësuese, me nivele të konsiderueshme humbjesh të energjisë të shoqëruara me çmime të larta të energjisë elektrike për bizneset. “Maqedonia e Veriut renditet e treta në rajon në grupin e Aftësive, me performancë të ngecur me kalimin e kohës. Ndërsa rezultatet arsimore dhe normat e punësimit janë përmirësuar, mundësitë e kufizuara arsimore dhe trajnuese për të rriturit, së bashku me shpenzimet vazhdimisht të ulëta për Kërkim dhe Zhvillim, vazhdojnë të pengojnë performancën e ekonomisë”, thuhet në raport.

Maqedonia e Veriut renditet e treta në grupin e Gjelbërimit; megjithatë, si shumë ekonomi në rajon, ajo ka përjetuar një trend divergjent. Performanca relative e të gjithë treguesve është përkeqësuar, thekson raporti, me një progres veçanërisht të ngadaltë drejt dekarbonizimit. E vetmja fushë konvergjence është menaxhimi i mbeturinave, me një pjesë në rritje të mbeturinave që riciklohen.

Sa i takon Mjedisit të Biznesit, ekonomia ka bërë hapa të mirë në tërheqjen e një vëllimi më të madh të investimeve të huaja direkte (IHD) dhe në regjistrimin e niveleve në rritje të investimeve private dhe tregtisë. “Në të kundërt, sfidat vazhdojnë në sigurimin e një ‘fushe loje të barabartë’, me rezultate në përkeqësim në lidhje me korrupsionin”, vëren raporti.

Transformimi Dixhital është fusha me performancën më të mirë të Maqedonisë, duke u renditur e dyta në rajon. Sektori i zhvilluar i TIK-ut në ekonomi dhe miratimi relativisht i lartë i teknologjive dixhitale nga bizneset e saj kontribojnë në këtë performancë të fortë. Megjithatë, niveli i ulët i ndërveprimit me autoritetet publike nxjerr në pah mangësitë në dixhitalizimin e shërbimeve publike. (koha.mk)

Continue Reading

Lajme

Kur diskriminimi institucional nuk fshihet më – rasti Stoilkoviq është alarm për shqiptarët

Published

on

By

OPINION – Driton Zenku

Ajo që po ndodh në Ministrinë për Marrëdhënie Ndërmjet Bashkësive nuk është vetëm një ndarje selektive fondesh. Është një manifest i pastër politik që ka për qëllim të ndryshojë balancën ndëretnike në Maqedoninë e Veriut dhe të relativizojë rolin e shqiptarëve në këtë shtet.

Ivan Stoilkoviq, i njohur për qëndrimet e tij të hapura anti-shqiptare dhe nostalgjinë për ideologjitë që ky shtet i ka lënë pas, ka zgjedhur të shpërndajë fondet publike sikur të ishin pronë personale apo ekskluzivitet etnik. Dhe askush nuk e fsheh më këtë:
📌 29 projekte për maqedonasit,
📌 5 për serbët,
📌 3 për romët,
📌 dhe vetëm 3 për shqiptarët – komunitetin e dytë më të madh në shtet!

Ky është jo vetëm diskriminim. Ky është përçmim institucional ndaj një komuniteti që ka qenë themelues dhe garant i Marrëveshjes së Ohrit, që ka kontribuar për stabilitetin e vendit dhe që ka mbajtur gjallë aspiratat euroatlantike të Maqedonisë së Veriut në vitet më të vështira.

Ajo që e bën edhe më shqetësues këtë rast është fakti se kjo ministri ka qenë historikisht e udhëhequr nga kuadro shqiptare – dhe këtë nuk e them për nostalgji, por për të rikujtuar se pozita ka peshë simbolike. Kjo është hera e parë që bie në duar të një politikani serb, i cili, në vend se të veprojë si ndërmjetës mes komuniteteve, po i përdor mjetet shtetërore për të ushqyer ndasi dhe për të shtypur zërin shqiptar në skenën qytetare.

Zëri ynë nuk duhet të heshtet.

E kemi për detyrë të flasim. E kemi për detyrë të reagojmë. Sepse nëse heshtim sot, nesër do të na numërojnë si pakicë, do të na përjashtojnë nga institucionet, do të na përfaqësojnë me 3 projekte në vit – dhe do të thonë se ky është barazimi i ri.

Shqiptarët nuk janë komunitet që pranon të trajtohet si dekor. Nuk janë pakicë për përqindje simbolike në raporte vjetore. Janë faktor shtetformues.

Dhe kjo nuk është vetëm çështje numrash. Është çështje dinjiteti.

Continue Reading

Lajme

Kryetari i Komunës së Gostivarit, Valbon Limani në Forumin për Zhvillim të Qëndrueshëm dhe Mbrojtje të Ambientit Jetësor

Published

on

By

Kryetari i Komunës së Gostivarit, Valbon Limani, mori pjesë në Forumin për Zhvillim të Qëndrueshëm dhe Mbrojtje të Ambientit Jetësor, i organizuar nga CNVP-PONT në Tetovë, me përfaqësues nga Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe Kosova.

Në fjalën e tij, kryetari Limani theksoi nevojën për bashkëpunim rajonal në ruajtjen e biodiversitetit dhe avancimin e zhvillimit të qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor. Ai vuri në pah rëndësinë e krijimit të mekanizmave të përhershëm, përdorimit të teknologjisë moderne dhe ndërtimit të platformave të përbashkëta online, si dhe harmonizimit të politikave të mbrojtjes së natyrës me ato të Bashkimit Evropian.

Sa i përket qytetit të Gostivarit, kryetari Limani theksoi se tashmë janë krijuar shtigje malore në bashkëpunim me shoqatat bjeshkatare, jo vetëm për të promovuar turizmin malor, por edhe për të ruajtur natyrën dhe për të edukuar të rinjtë përmes programeve të ndryshme mjedisore. Gjithashtu, po krijohen kushte dhe lehtësime për hapjen e bujtinave në zonat malore.

Continue Reading

Lajme

ASH: Hoxha vetëm përkthen “sukseset” e ministrit Tripunovski – fermerët shqiptarë pa asnjë mbrojtje

Published

on

By

Në një realitet të hidhur ku fshatrat shqiptare po zbrazen çdo ditë, ku të rinjtë largohen pa kthim drejt perëndimit, ndërsa tokat mbesin djerrë e pasuritë natyrore të pashfrytëzuara, VLEN gjen kohë të krenohet se janë paguar 341.536.000 denarë për 4.144 persona.

Pagesa, sipas tyre, ka të bëjë me mbështetjen direkte për masën 2.2 për lopët e matrikuluara më të vjetra se 12 muaj, në kuadër të Programit për mbështetje financiare në bujqësi për vitin 2024.
Sipas Ministrisë së Bujqësisë, këto janë “masa për të gjithë fermerët”, dhe realizohen me përkushtim e drejtësi.

Ne pyesim zëvendësministrin kukull të VLEN-it, që për çdo gjë del në publik vetëm si përkthyes politik i ministrit Cvetan Tripunovski, sa prej këtyre përfituesve janë shqiptarë?
Sa nga këto mjete kanë përfunduar realisht në duart e bujqve shqiptarë që prej dekadash ndihen të përjashtuar dhe të diskriminuar nga politikat bujqësore të shtetit?

VLEN e përdor ministrinë si zyrë propagande për të mbuluar dështimin total në zhvillimin e bujqësisë shqiptare, për të maskuar mungesën e politikave për mbajtjen e të rinjve në vend, dhe për të justifikuar dekoren e tyre në një qeveri ku nuk marrin asnjë vendim.

Aleanca për Shqiptarët braktisi këtë post, pikërisht nga fakti që nuk përfillej bujku dhe vendabimet rurale të banuara me shqiptarë.

Shqiptarët kanë nevojë por për investime për njeriun dhe për jetën në fshat. Politikat e sotme vetëm sa e përshpejtojnë ikjen masive dhe shkatërrimin e strukturës rurale shqiptare.

Aleanca për Shqiptarët kërkon transparencë të plotë, përfaqësim real të fermerëve shqiptarë në programet e mbështetjes dhe jo propagandë boshe për konsum mediatik.
Koha e përkthyesve mbaron. Nevojitet zë i vërtetë për bujqësinë shqiptare, thuhet në reagimin e Aleancës për Shqiptrët.

Continue Reading

TOP Lajme