Pjesa më e madhe e barrës, thonë ata, do të bjerë mbi qiramarrësit – njerëz që tashmë mezi po ia dalin mbanë.

Apartamenti – një ëndërr e parealizueshme

Sipas të dhënave, metri katror në Shkup ka kohë që e ka thyer limitin magjik prej 2.000 eurosh, dhe në komuna si Qendra dhe Karposhi arrin mbi 2.100 euro.

Me taksën e plotë prej 18% të shtuar në këtë çmim, një apartament bëhet një ëndërr e largët, pothuajse e paarritshme për shumë familje.

Por, paralelisht, efekte të reja do të përhapen në treg – pronarët e apartamenteve do të rrisin qiratë.

“Nëse zhvilluesi e shet apartamentin me një çmim më të lartë, investitori automatikisht rrit llogaritjen e kthimit të parave të investuara. Dhe kush paguan për këtë? Qiramarrësit. Qiraja do të rritet sepse pronarët duan ta rikuperojnë investimin e tyre më shpejt”, shpjegojnë ekonomistët.

Një goditje për të rinjtë dhe studentët

Studentët dhe çiftet e reja do të preken veçanërisht. Në vitet e fundit, shumë prej tyre kanë përdorur qiranë në pritje të një mundësie më të mirë për të blerë shtëpinë e tyre.

Por nëse qiratë rriten ndjeshëm, zgjedhja do të jetë midis një apartamenti me çmim të lartë me kredi ose një apartamenti me qira edhe më të shtrenjtë.

“Unë dhe i dashuri im kemi dy vjet që kërkojmë një apartament me një çmim normal. Aktualisht po paguajmë 300 euro në Aerodrom për 50 metra katrorë. Nëse rritet TVSH-ja, qiradhënësi ka njoftuar tashmë se do ta rrisë qiranë. Nuk e di nëse do të jemi në gjendje ta përballojmë”, thotë Jovana 28-vjeçare nga Shkupi.

Ndërtuesit – kundër taksave më të larta

Dhoma e Ndërtimit paralajmëron se një veprim i tillë do të ketë pasoja më të gjera ekonomike.

“Nuk është në interesin as të qytetarëve dhe as të ndërtuesve që norma të rritet në 18%. Kjo kufizon drejtpërdrejt fuqinë blerëse dhe indirekt rrit presionin mbi tregun e qirasë së banesave. Nëse shteti dëshiron t’i stimulojë të rinjtë të qëndrojnë këtu, kjo nuk është rruga e duhur”, thanë ata.

Ministria e Financave thotë se analizat janë duke vazhduar.

“Sipas rregulloreve ligjore, shitja e parë e apartamenteve tani tatohet me 5%. Nëse vlerësohet se ka nevojë, Qeverisë do t’i propozohen masa”, komentoi institucioni.

Ekonomia gri dhe pagesat me “para në dorë”

Një problem shtesë është se gjysma e apartamenteve në vend blihen me para në dorë.

Guvernatori i BPRM-së, Trajko Slaveski, kohët e fundit kujtoi se kjo ngre dyshime serioze – nga vijnë këto para?

“Pavarësisht nëse ka kursime, nëse ka hyrje të paraportuara… kjo duhet të kontrollohet nga institucione të tjera”, tha ai.

Por një gjë është e qartë – çdo rritje çmimesh vetëm sa do të rrisë pabarazinë midis atyre që kanë para në dorë dhe atyre që duhet të marrin hua.

Në fund të fundit, ata që nuk kanë zgjidhje tjetër veçse të jetojnë në banesa me qira mbeten më të prekurit.

“Kur shteti bën ndryshime, ne gjithmonë e paguajmë çmimin. Pronarët do ta kompensojnë humbjen e tyre duke rritur qiranë, dhe ne do të duhet të ia dalim mbanë”, thotë Ilija, një qiramarrës 35-vjeçar nga Shkupi.

Dhe kështu – rrethi mbyllet. Çmimet më të larta të apartamenteve nënkuptojnë qira më të lartë. Dhe qira më e lartë – do të thotë një barrë tjetër për njerëzit që tashmë jetojnë nga muaji në muaj. Pyetja është: sa gjatë do të zgjasin ato?