Shumica parlamentare në Maqedoninë e Veriut rrezikon të ngecë në procesin e miratimit të reformave thelbësore për vendin, për shkak të mungesës së të ashtuquajturit Badenter – një mekanizëm kushtetues që garanton mbrojtjen e interesave të komuniteteve joshumicë përmes votës së veçantë të deputetëve të tyre. Ndarjet e fundit politike dhe pozicionimi i partive shqiptare në opozitë kanë thelluar edhe më shumë këtë krizë, duke rritur pasigurinë për të ardhmen e agjendës reformuese dhe të proceseve integruese të vendit, shkruan PressOnline.al

Çfarë është Badenteri dhe pse ka rëndësi?

Mekanizmi i Badenterit kërkon që për ligjet që prekin drejtpërdrejt të drejtat e komuniteteve joshumicë – si gjuha, arsimi, dokumentet personale, simbolet etnike apo organizimi lokal – përveç shumicës së thjeshtë, të sigurohet edhe shumica e votave nga deputetët e komuniteteve pakicë që janë të pranishëm në seancë (Badenteri i vogël) ose nga numri i përgjithshëm i tyre në Kuvend (Badenteri i madh).

Aktualisht, në Kuvendin e RMV-së ka 39 deputetë nga radhët e komuniteteve joshumicë, ndërsa për një shumicë komode qeverisë i duhen të paktën 20 prej tyre. Mirëpo, përplasjet politike në kampin shqiptar dhe lëvizjet e fundit brenda Kuvendit kanë bërë që shumica të jetë larg këtij numri.

Rrëshqitja e shumicës dhe llogaritë e reja politike

Vendimi i Arben Taravarit për t’u larguar nga mazhoranca dhe për të kaluar në opozitë bashkë me tre deputetë të Aleancës për Shqiptarët ka sjellë pasoja të menjëhershme. Grupi parlamentar i koalicionit VLEN, i përbërë nga katër parti shqiptare, ka mbetur me vetëm 11 deputetë, duke dobësuar kështu fuqinë e shumicës për të kaluar ligje që kërkojnë Badenterin, shkruan PressOnline.al

Edhe pse disa deputetë të komuniteteve joshumicë janë ende pjesë e partnerëve të VMRO-DPMNE-së, llogaritjet jozyrtare tregojnë se mazhorancës i mungojnë së paku edhe pesë deputetë për të siguruar një Badenter të madh. Megjithatë, kryeministri Hristijan Mickoski shprehet optimist, duke deklaruar se “janë më pak se sa përflitet” dhe se ka një “ndjenjë” që do të sigurohet shumica e nevojshme.

Opozita shqiptare: Skepticizëm, por jo përjashtim

Nga ana tjetër, opozita shqiptare, e përfaqësuar nga BDI dhe krahu i Taravarit, mbetet skeptike. Deputetët Blerim Bexheti dhe Halil Snopçe kanë dhënë sinjale se nuk do të japin mbështetje të lehtë për reformat qeveritare. Ata e shohin mazhorancën si të paqëndrueshme dhe akuzojnë për qasje hakmarrëse ndaj deputetëve që u larguan nga shumica.

Për më tepër, BDI ka paralajmëruar se nuk do të bashkëpunojë me një qeveri që – sipas tyre – mohon përdorimin e gjuhës shqipe dhe i bllokon proceset euro-integruese. Taravari ndërkohë është shprehur i zhgënjyer nga mungesa e përmbushjes së premtimeve dhe kërkon zgjedhje të parakohshme.

Rreziku për agjendën evropiane

Situata bëhet edhe më kritike po të kemi parasysh se deri në fund të muajit qershor duhet të miratohen një sërë ligjesh që janë pjesë e Planit për Rritje të dakorduar me Komisionin Evropian. Të paktën tre prej këtyre ligjeve – që lidhen me reformën në drejtësi – kërkojnë Badenterin. Nëse nuk kalojnë, kjo mund të ndikojë drejtpërdrejt në marrëdhëniet e RMV-së me BE-në dhe në disbursimin e fondeve për zhvillim.

Ministri i Drejtësisë, Igor Filkov, shpreson që opozita të tregojë përgjegjësi dhe të mos pengojë proceset që janë në interes të qytetarëve dhe integrimit evropian. Por llogaritjet politike dhe mungesa e një vullneti të përbashkët mes palëve lë pak vend për optimizëm.

Situata aktuale në Kuvend është pasqyrë e një krize më të thellë politike dhe institucionale. Mungesa e Badenterit nuk është thjesht një çështje teknike procedurale, por simptomë e mungesës së konsensusit politik për reformat që do ta çonin vendin përpara. Nëse palët nuk gjejnë gjuhën e përbashkët, shumë nga ligjet reformuese mund të mbeten të bllokuara në sirtarët e Kuvendit – një luks që Maqedonia e Veriut nuk mund ta përballojë në këtë fazë delikate drejt integrimit evropian.(PressOnline.al)

Aleanca për Shqiptarët shpreh shqetësim serioz për mënyrën diskriminuese të ndarjes së granteve nga Ministria për Sistem Politik dhe Marrëdhënie Ndëretnike, e udhëhequr nga lideri serb Ivan Stoilkoviç. Në listën e publikuar në Gazetën Zyrtare nr. 121, më 17 qershor, vërehet një qasje e hapur favorizuese ndaj shoqatave të komunitetit serb dhe margjinalizuese ndaj organizatave shqiptare – me vetëm 3 projekte të përzgjedhura për shqiptarët, krahasuar me 5 për shoqata serbe dhe disa të tjera për komunitete jo-shumicë.

A është kjo mënyra sesi Stoilkoviç e kupton bashkëjetesën ndëretnike – përmes degradimit dhe diskriminimit sistematik të organizatave që promovojnë kulturën, gjuhën dhe trashëgiminë shqiptare në këtë vend?

Ivan Stoilkoviç, sponsori i fshehtë i tentimit për të përçarë Aleancën për Shqiptarët?

Një tjetër çështje shqetësuese është publikimi nga zëvendëskryeministri Arben Fetai, i cili më 3 qershor – plot 14 ditë para publikimit zyrtar të listës fituese – shpalli një shoqatë nga vendlindja e tij si përfituese të grantit qeveritar. I bëjmë thirrje publike z. Fetai që të sqarojë këtë veprim të dyshimtë, sepse transparenca selektive nuk është progres – është manipulim dhe përdorim politik i pozitës për interesa të ngushta.

E pyesim Arben Fetain dhe shefin e tij, Adnan Azizi, a është Ivan Stoilkoviç sponsor i tentativës për të përçarë Aleancën për Shqiptarët?

A e kupton koalicioni VLEN se është bërë pjesë e komprometimit të interesave shqiptare, përmes bashkëpunimit me figura si Stoilkoviç dhe Angelov – të cilët pa asnjë pengesë imponojnë agjenda që dëmtojnë shqiptarët, shkarkojnë drejtorë shqiptarë sipas qejfit dhe shtyjnë përpara ligje të dënueshme si ai për “Branitellat”, që fyen historinë dhe dinjitetin kombëtar të shqiptarëve?

Skandalet si ky me grantet nuk janë të izoluara. Ato janë vetëm reflektim i një strukture qeverisëse që ka deleguar trajtimin e shqiptarëve te Stoilkoviç dhe Angelov – që nuk fshihen më pas retorikave, por veprojnë hapur kundër interesave të shqiptarëve.

Aleanca për Shqiptarët do të vazhdojë të jetë zëri i qytetarëve që nuk pranojnë të nëpërkëmben. Këtë e dëshmuam më së miri me largimin tonë nga koalicioni VLEN dhe nga një qeveri monoetnike që diskriminon shqiptarët, ndërkohë që përkëdhel me poste dhe privilegje vazalët që shesin interesin e popullit për interesa personale.

Heshtja e VLEN-it dhe shërbimi i tyre ndaj kësaj skeme antishqiptare është një akt i rëndë tradhtie ndaj atyre që besuan në ndryshim, thuhet ne kumtesën e Aleancës për Shqiptarët

Kryetari i degës së Aleancës për Shqiptarët në Kumanovë, Huzeir Mustafa, përmes një postimi në Facebook ka shprehur kritika të forta ndaj një ish-kryetarit të Kuvendit të ASH-së, dhe zv/kryeministrin Arben Fetait, për të cilin thotë se po manipulon situatën për shkak të presioneve nga Adnan Azizi.

Postimi i plotë:

“Keqardhje për ish “mikun” tonë në dëshpërim, i detyruar nga Adnani të reagojë vend e pa vend, shpeshherë edhe kundër vullnetit të tij , vetëm që të mos qortohet nëpër restorantet e Tetovës pse nuk e ka sharë më shumë kryetarin e vet.

Punësimet?
Nuk do të realizohen kurrë!
Edhe kur thoni “për disa muaj”, gënjeni. Vetëm procedura minimale kërkon:
– 10 ditë për shpalljen e konkursit
– 10 ditë për provimin
– 10 ditë për përzgjedhjen
Ndërkohë, zgjedhjet shpallen më 27 korrik. Pra, vetëm kontratat mbi vepër mund t’i quani “punësime” – asgjë e re, e njëjta metodë e vjetër!

Sa i përket ligjit për përfaqësim të drejtë dhe adekuat:
Kalimi në Qeveri nuk është arritje!
Arritje është që ky ligj të dorëzohet në Kuvend, të votohet dhe pastaj të dërgohet në Komisionin e Venedikut. Çdo gjë tjetër është zvarritje dhe teatër politik.

Dhe për në fund:
Sa komuna do të merrni ju, si vazalë të vazalëve?
A do të garoni ju në Likovë?
A do të kandidojë Hazir Aliu në Gostivar, apo Bashkim Bakiu në Saraj?
Apo edhe ato pozita me qira që i kishit, po ua marrin të tjerët?

Keqardhje për gjendjen ku keni përfunduar”, ka përfunduar Mustafi.