Nga Naser Selmani

Gjatë dy javëve të fundit, partitë shqiptare kanë akuzuar njëra-tjetrën për lejimin e ndikimit serb në Maqedoninë e Veriut. Nga reagimet e të dy palëve është krijuar përshtypja se, në fakt, asnjëra nuk mohon se ka toleruar ndikimin serb gjatë kohës kur ka qenë në pushtet. Por thelbi i debatit ka qenë: kush ka promovuar më shumë botën serbe?

Opozita shqiptare me të drejtë e ka fajësuar VLEN-in, se me heshtjen e saj po e miraton politikën pro-serbe të qeverisë së Mickoskit, për shkak të mungesës së fuqisë për ta kundërshtuar.

Nën këtë qeveri, ndikimi i botës serbe nuk është më një spekulim mediatik, por një fakt i konfirmuar nga Bashkimi Evropian, i cili e ka shprehur qartë në raportin e fundit të progresit. Në atë raport kritikohet posaçërisht roli negativ i zëvendëskryeministrit Ivan Stoilkovikj, një eksponent i qartë i botës serbe dhe simpatizant i partisë së Putinit, Rusia e Bashkuar.

Në anën tjetër, VLEN-i ka akuzuar BDI-në për përfshirjen e saj në projektin amerikan Ballkani i Hapur, i cili synonte ta largonte Serbinë e Vuçiqit nga ndikimi rus.

Por Ballkani i Hapur nuk mund të krahasohet me praninë e një përfaqësuesi të drejtpërdrejt të botës ruso-serbe në qeverinë e tanishme. Ai projekt ishte i sponsorizuar nga SHBA dhe përfshinte edhe Shqipërinë.

Gjithsesi, këto janë zhvillime të së kaluarës që nuk mund të ndryshohen, por nga të cilat duhen nxjerrë mësime.

Nëse VLEN dhe Aleanca Kombëtare për Integrim (AKI) janë sinqerisht të interesuara për ta luftuar ndikimin serb, këtë mund ta bëjnë duke bashkëpunuar dhe koordinuar veprimet e tyre, pasi kjo është një çështje me rëndësi kombëtare dhe shtetërore. Të paktën kështu janë shprehur publikisht para opinionit shqiptar të dy koalicionet.

Rasti më i mirë për ta dëshmuar këtë vullnet janë zgjedhjet lokale në Kumanovë. Njëri nga kandidatët me gjasa për të fituar është kryetari aktual, Maksim Dimitrievski, udhëheqës i partisë ZNAM, i cili dyshohet për lidhje të forta me Beogradin. Sjellja e tij dhe e funksionarëve të ZNAM-it e kanë forcuar këtë dyshim.

Në Kumanovën e drejtuar nga Dimitrievski, tifozët maqedonas kanë bërë thirrje për shfarosjen e shqiptarëve. Po ashtu, ministrat e ZNAM-it në qeveri kanë mbajtur qëndrime haptazi antishqiptare, duke u angazhuar për shfuqizimin e Balancuesit dhe të votimit të dyfishtë të Badinterit.

Afarësia e Dimitrievskit me Serbinë dhe qëndrimet antishqiptare të ZNAM-it janë arsye të mjaftueshme që VLEN dhe AKI t’u bëjnë thirrje shqiptarëve të mos e votojnë këtë kandidat.

Madje, jo vetëm kaq – në raundin e dytë, ato duhet të ndëshkojnë Dimitrievskin duke mbështetur kundërshtarin e tij, sepse votat e shqiptarëve do të jenë përcaktuese për rezultatin në Kumanovë.

Në zgjedhjet e fundit lokale, Dimitrievski fitoi me mbi 25 mijë vota, duke bashkuar elektoratin e partisë së tij dhe të VMRO-DPMNE-së. Fitorja e tij u mundësua nga rreth 2 mijë vota shqiptare, të cilat këtë herë nuk i meriton.

Duke mos e mbështetur një politikan pro-serb dhe antishqiptar, VLEN dhe AKI do të tregojnë me vepra – jo vetëm me fjalë – se janë të vendosura të luftojnë ndikimin serb dhe të ndëshkojnë politikanët maqedonas me agjenda antishqiptare.

Asgjë nuk është si më parë, thotë 69-vjeçarja Rada Bojkovska. Në të kaluarën, përgatitja e turishive ishte traditë. Fëmijë të vegjël, nxënës, studentë, nipër e mbesa, të gjithë e hanin dhe përgatitnin ajvar e turshi të llojeve të ndryshme. Sot, sipas saj, të rinjtë janë larg, kurse çmimet e larta të perimeve e bëjnë këtë traditë të vështirë, veçanërisht për pensionistët.

“Kishim fëmijë të vegjël, fëmijë pak më të rritur, të moshuar, studentë, nxënës të shkollave të mesme, përgatitnim, hanim, tani secili në anën e vet. Dikur bënim ajvar, turshi, speca të zier, speca me gjizë. Shoh që çmimet e specave janë të shtrenjta, veçanërisht pensionistët nuk e di nëse do të bëjnë diçka për vete”, tha Rada Bojkovska.

Në të kaluarën, përgatitja e 30 kavanozëve me ajvar kushtonte rreth 2,734 denarë, që do të thotë se një kavanoz kushtonte afërsisht 91 denarë. Sot, për shkak të rritjes së çmimeve të përbërësve kryesorë specit, patëllxhanit dhe vajit, çmimi për përgatitjen e sasisë së njëjtë është nga 4,694 në 6,494 denarë. Kjo do të thotë që një kavanoz ajvar sot kushton nga 157 në 217 denarë, që është rritje prej 72% në 138% krahasuar me më parë.

Qytetarët thonë se kanë filluar tashmë përgatitjen e turshisë, por këtë vit, siç thonë ata, do ta bëjnë në sasi shumë më të vogla.

“E kam bërë tashmë, kam vendosur domate në kavanoza, kam bërë reçel kumbulle, tani do të bëj salsë”, tha një qytetare.

“Kam përgatitur gjithçka, por tani kam vendosur të bëj, pinxhur dhe domate, do të bëj turshi, ajvar ose ajvar pikant, jo të dyja”, u shpreh një qytetar.

Alsat bisedoi edhe me një tregtar. Thotë se këtë vit blerja e produkteve për turshi është tejet e ulët.
“Erdhëm këtu, e gjitha kjo është për turshi, por askush nuk pyet, shumë dobët”, u shpreh një shitës.

Tregtarët me të cilët folëm thonë se kultimivimi i produkteve vendore është i vështuirë. Çmimet janë më të larta për shkak të nxehtësisë, thatësirës dhe mungesës së ujit.

Kandidati i AKI-së për Komunën e Zhelinës, Emir Sulejmani, ka ngritur akuza të rënda ndaj udhëheqësisë aktuale, duke deklaruar se komuna ndodhet para falimentimit me mbi 6 milionë euro borxh.

Sipas tij, vetëm gjatë vitit 2025 borxhi është rritur ndjeshëm. “Ky është shkatërrim financiar, falimentim i qëllimshëm – kjo është grabitje. Dikush duhet të japë llogari dhe të dalë para drejtësisë për të shpjeguar se ku shkuan këto miliona”, ka deklaruar Sulejmani.

Ai theksoi se kjo udhëheqësi ka shkatërruar jo vetëm komunën, por edhe dinjitetin e banorëve. “Koha e tyre ka mbaruar. Ditën që do të marr mandatin do të bëj revizion dhe do të ketë përgjegjësi për këto keqpërdorime. Zhelina nuk është pronë e udhëheqësisë aktuale – ne do t’ua kthejmë qytetarëve nderin, shpresën dhe të ardhmen”, tha ai.