Connect with us

Lajme

Arrihet marrëveshja historike! Franca bie dakord për krijimin e shtetit të ri “Kaledonia e Re”

Published

on

Franca dhe Kaledonia e Re njoftuan të shtunën një marrëveshje “historike” në të cilën territori përtej detit do të mbetej francez, por do të shpallej shtet i ri. Marrëveshja 13-faqëshe e njoftuar të shtunën kërkon një kombësi të Kaledonisë së Re dhe mundësinë që banorët atje ta kombinojnë këtë status me kombësinë franceze.

Franca njoftoi të shtunën një marrëveshje “historike” me Kaledoninë e Re , në të cilën territori përtej detit, i tronditur nga dhuna vdekjeprurëse separatiste vitin e kaluar, do të mbetej francez, por do të shpallej shtet i ri.

Pas 10 ditësh bisedimesh, palët ranë dakord që të krijohej një “Shteti i Kaledonisë së Re”.

Arkipelagu do të ruajë “një status brenda Francës, me kaledonianët që do të mbeten francezë”, tha Nicolas Metzdorf, një deputet anti-pavarësi.
“Nuk janë planifikuar më referendume, me përjashtim të atij që konfirmon këtë marrëveshje”, tha ai në një mesazh dërguar AFP-së.

Prioriteti tani është rimëkëmbja ekonomike e Kaledonisë së Re pas dhunës së vitit të kaluar që vrau 14 persona dhe vlerësohet se i ka kushtuar territorit dy miliardë euro (2.3 miliardë dollarë), duke ulur me 10 për qind produktin e brendshëm bruto ( PBB ), tha ai.

Kryeministri François Bayrou tha se marrëveshja e së shtunës — e cila ende kërkon miratim parlamentar dhe në referendum — ishte me “dimensione historike”.

Me një popullsi prej rreth 270,000 banorësh dhe të vendosur gati 17,000 kilometra (10,600 milje) larg Parisit, Kaledonia e Re është një nga disa territore përtej detit që mbeten pjesë integrale e Francës.

Është sunduar nga Parisi që nga vitet 1800, por shumë kanakë vendas ende e urrejnë pushtetin e Francës mbi ishujt e tyre dhe duan autonomi ose pavarësi më të plotë.

Trazirat shpërthyen në maj të vitit 2024 pasi Parisi planifikoi t’u jepte të drejtë vote mijëra banorëve jo-indigjenë me qëndrim afatgjatë, diçka që Kanakët kishin frikë se do t’i linte ata në një pakicë të përhershme, duke ua shkatërruar shanset për të fituar pavarësinë.

Si pjesë e marrëveshjes, banorët e Kaledonisë së Re në të ardhmen do të lejohen të votojnë vetëm pas 10 vitesh jetese në arkipelag.

Referendumi i fundit për pavarësi në Kaledoninë e Re u mbajt në vitin 2021 dhe u bojkotua nga grupet pro-pavarësisë për shkak të ndikimit të pandemisë Covid-19 në popullsinë Kanak.

Referendumi ishte i fundit nga tre që nga viti 2018, të cilët të gjithë hodhën poshtë pavarësinë e Kaledonisë së Re.

Që nga referendumi i vitit 2021, situata politike në arkipelag ka qenë në bllokim.

Kaledonia e Re mund të marrë shtetësinë e vet © Sebastien Bozon, AFP

Macron deklaroi në fillim të qershorit se donte një “projekt të ri” për Kaledoninë e Re.

Marrëveshja 13-faqëshe e njoftuar të shtunën kërkon një kombësi të Kaledonisë së Re dhe mundësinë që banorët atje ta kombinojnë këtë status me kombësinë franceze.

Sipas marrëveshjes, një “Shteti i Kaledonisë së Re” do të sanksionohet në kushtetutën e Francës dhe vendet e tjera mund ta njohin një shtet të tillë.

Marrëveshja gjithashtu kërkon një pakt rimëkëmbjeje ekonomike dhe financiare që do të përfshinte një ripërtëritje të aftësive të përpunimit të nikelit të territorit.

Të dyja dhomat e parlamentit të Francës do të takohen në tremujorin e katërt të këtij viti për të miratuar marrëveshjen, e cila më pas do t’u paraqitet banorëve të Kaledonisë së Re në një referendum në vitin 2026.

Continue Reading

Lajme

Qenan Aliu: Blerant Ramadani, një figurë me potencial politik

Published

on

By

Analisti Qenan Aliu ka ndarë përvojën e tij të takimit me Blerant Ramadanin, një djalosh 32-vjeçar nga Saraji, i cili shihet si kandidat potencial për kryetar komune.

Në një takim spontan në Tetovë, Aliu tregon se Ramadani u paraqit me sjellje modeste dhe edukatë të lartë. “Më përshëndeti i pari, dhe kur e pyeta kush është, më tha: Blerant Ramadani nga Saraji”, shkruan Aliu.

Sipas tij, Ramadani la përshtypje si kuadër i fuqishëm dhe me ndjenja të sinqerta ndaj njerëzve. “Unë fola 25 minuta nga gjithsej 30 të ndejes, për të kuptuar se Bleranti dinte të dëgjojë më shumë sesa të flasë”, shprehet Aliu, duke vlerësuar aftësinë e tij për komunikim dhe dëgjim aktiv.

Ai e përshkruan Ramadanin si fotogjenik dhe me karizëm për ekranet televizive, por njëkohësisht si një familjar të përkushtuar, i martuar dhe i lumtur me dy vajzat e tij.

“Shpërfaqi dashuri ndaj prindërve, familjes dhe çdo qytetari të Sarajit pa dallim”, thekson Aliu. Në përfundim të takimit, ai i uroi sukses në synimin e tij për t’u angazhuar në jetën publike, duke shtuar: “Bleranti kaloi testimin tim verbal për detyrën publike që synon. Ndiqeni dhe binduni vetë”.

Continue Reading

Lajme

Nxënësit e Tetovës përballen me mungesë librash, pavarësisht milionave të shpenzuara

Published

on

By

Nxënësit në shkollat e Tetovës vazhdojnë të kenë mungesë të librave edhe në javën e dytë të vitit të ri shkollor, pavarësisht premtimeve të ministres së Arsimit se këtë vit nuk do të ketë mungesë të librave, shkruan Portalb.mk.

Portalb.mk bisedoi me disa drejtorë të shkollave fillore dhe të mesme të Tetovës, ata thonë se kanë pranuar tekste të reja, megjithatë jo të gjitha.

“Presim sot ose nesër të vijnë librat për klasën e shtatë me konceptin e ri mësimor. Gjithashtu presim edhe librat për gjuhë të huaja prej klasës së katërt deri në klasën e nëntë”, tha Sihana Kaba Kasami, drejtoreshë e Shkollës Fillore “Kirili dhe Metodi”.

“Shërbimet që merren me atë punë nuk e kanë gati raportin sepse të enjten dhe të premten e kaluar i kanë dorëzuar dhe pranuar nxënësit libra. Tani ata do bëjnë krahasim me librat e dorëzuara, të pranuara dhe ato të rejat që i kanë sjellë deri më sot. Pastaj so shpërndahen edhe të rejat që kanë ardhë deri tani dhe do del rezultati. Sa kemi, sa na duhen. Kemi pasur rekomandim nga MASH që viteve të para mos t’ju jepen lobra sepse do i sjellin krejt librat e reja, deri sot ende nuk i kanë sjellë”, tha Jeton Kamberi, drejtor i Gjimnazit “Kiril Pejçinoviq”.

“Anglisht dhe Frëngjisht i kanë sjellë librat kurse te tjerat jemi të informuar se në ditët në vazhdim do t’i sjellin”, tha Muzafer Livoreka, drejtor i Shkollës së Mesme Tekstile “Gjoce Stojçeski”.

Nga Komuna e Tetovës nuk japin numër konkret se sa libra mungojnë në të gjithë shkollat.

Pak ditë më parë, ministrja e Arsimit Vesna Janevska e pranoi se ka probleme me tekstet shkollore, ndërkaq për të njëjtat janë shpenzuar 11 milionë euro.

Megjithatë, nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës në një përgjigje për Portalb.mk insistojnë se janë siguruar tekste shkollore për të gjithë nxënësit.

“Plotësisht të reja janë për klasën e shtatë në arsimin fillor dhe për vitin e parë në gjimnaz për shkak të zbatimit të programeve të reja mësimore, ndërsa për herë të parë pas shtatë vitesh ka edhe tekste të reja në të gjitha gjuhët e huaja në arsimin fillor dhe të mesëm. Është shtypur i gjithë tirazhi që e kërkuan shkollat përmes aplikacionit elektronik të MASh-it”, thanë nga Ministria e Arsimit.

Ndryshe, Ministria për Arsim dhe Shkencë më 11 qershor kishte urdhëruar shkollat që mos të furnizojnë nxënësit me libra të dëmtuara, pasi para shtatorit do të sjellin libra të reja.

Kujtojmë që nxënësit në mbarë vendin përballen me mungesë të librave me vite të tëra.

Continue Reading

Lajme

ASH: Qeveria e VMRO-VLEN e fut vendin me të dyja këmbët në “Botën Serbe”

Published

on

By

Deklaratat e fundit të ministrit serb të mbrojtjes Bratislav Gashiq dhe anëtares së qeverisë së Serbisë, Milica Gjurgjeviq Stamenkovski, në Kajmakçallan, nuk janë thjesht kujtesë historike, por një mesazh politik me ngarkesë të qartë aktuale: krijimi i “unitetit të popullit serb” kudo që jeton. Kjo retorikë është e rrezikshme për rajonin dhe për Maqedoninë e Veriut në veçanti, sepse e vendos vendin tonë në orbitën e projektit famëkeq të “Botës Serbe”.

Fatkeqësisht, qeveria aktuale e VMRO-DPMNE-së bashkë me vazalët e saj të VLEN-it, me heshtjen dhe nënshtrimin e tyre politik, e kanë futur Maqedoninë e Veriut me të dyja këmbët në këtë “Botë Serbe”. Duke mos reaguar dhe duke pranuar imponimin e narrativave nacionaliste nga Beogradi, ata po e bëjnë vendin tonë pjesë të një projekti që mohon identitetin dhe sovranitetin e qytetarëve tanë.

Aleanca për Shqiptarët thekson se Maqedonia e Veriut nuk është dhe nuk mund të bëhet kurrë “portë e lirisë” për ushtritë dhe planet hegjemoniste të Serbisë. Qytetarët shqiptarë dhe të gjithë ata që besojnë në një shtet evropian, duhet të kuptojnë se rruga jonë është drejt Perëndimit dhe Bashkimit Evropian, jo kthim pas në skenarë të rrezikshëm të shekullit të kaluar.

Ne i bëjmë thirrje Ministrisë së Punëve të Jashtme që të reagojë qartë dhe pa ekuivoke ndaj këtyre deklaratave provokuese, në vend që të heshtë nga frika e prishjes së raporteve me Beogradin. Sovraniteti i Maqedonisë së Veriut dhe qetësia ndër-etnike nuk mund të jenë monedhë shkëmbimi në pazaret politike të VMRO-së dhe vasalëve të saj.

Aleanca për Shqiptarët do të vazhdojë të qëndrojë fuqishëm kundër çdo përpjekjeje për të zhbërë orientimin euro-atlantik të Maqedonisë së Veriut dhe për ta shndërruar vendin në pjesë të “Botës Serbe”.

Aleanca për Shqiptarët

Continue Reading

TOP Lajme