Gjysmë maturantët e shkollave të mesme që nuk u regjistruan në arsimin e mesëm për vitin shkollor 2025/2026 gjatë regjistrimit të parë në qershor kanë një mundësi të dytë për t’u regjistruar sot, gjatë regjistrimit të dytë elektronik këtë muaj. Dokumentacioni i nevojshëm do t’u dorëzohet shkollave nesër, dhe lista e nxënësve të regjistruar do të publikohet të mërkurën (2 korrik) deri në orën 12:00.

Sipas të dhënave nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH) të mbledhura nga shkollat, ka 16,034 vende të lira për regjistrimin e nxënësve për regjistrimin e dytë të qershorit: 10,758 për mësim në gjuhën maqedonase, 4,781 në gjuhën shqipe, 474 në gjuhën turke dhe 21 vende të lira për mësim në gjuhën serbe. Ka 3,727 vende të lira për arsimin e mesëm dhe 12,307 për arsimin profesional.

Pas aplikimit të parë, të kryer nga 14 deri më 17 qershor, u regjistruan gjithsej 13,712 nxënës nga 16,601. Nga këta, 10,172 nxënës u regjistruan për mësim në gjuhën maqedonase, 3,248 për gjuhën shqipe, 279 për mësim në gjuhën turke dhe 13 nxënës për gjuhën serbe.

Ashtu si në vitet e fundit, arsimi profesional është më tërheqës për nxënësit, kështu që në periudhën e parë të regjistrimit të qershorit, mbi dyfish më shumë nxënës u regjistruan në shkollat ​​profesionale (9,469) sesa në shkollat ​​e mesme (4,243).

Për arsimin e mesëm, konkursi për regjistrimin e nxënësve tashmë ka përfunduar në shkollat ​​e mesme “Josip Broz Tito” në Manastir dhe shkollat ​​e mesme “Nikola Karev” në Shkup. Pas aplikimit të parë, Ministria e Arsimit dhe Shkencës publikoi edhe informacion në lidhje me shkollat ​​në të cilat është përfunduar Konkursi për regjistrimin e nxënësve në arsimin profesional për sektorë/kualifikime të caktuara.

Për nxënësit që nuk do të regjistrohen në shkollën e mesme në afatin e qershorit, mundësia tjetër është afati i gushtit në shkollat ​​ku do të ketë vende të lira. Regjistrimi elektronik do të jetë më 21 gusht, dhe dokumentacioni i kërkuar do të duhet të dorëzohet në shkolla në të njëjtën ditë. Lista përfundimtare me rezultatet e regjistrimit do të publikohet më 22 gusht.

Qeveria e promovon Planin e Punësimit 2025 si sukses, por në thelb ai është një plan i vonuar, me përfshirje të kufizuar dhe rezultat të pasigurt.

Arben Halili në konferencën për media theksoi që plani u publikua 6 muaj nga fillimi i vitit, dhe si i tillë është i destinuar për dështim.

“Nuk ka sukses kur plani publikohet në mes të vitit dhe përjashton kategoritë më të rrezikuara nga papunësia. Punësimi nuk është dekor për konferenca, por obligim shtetëror.”, tha Halili.

Hetime për rastin në Koçan, ndërhyrje të huaja, emërime partiake, ndikimi i “Botës Serbe”, arkivat e UDBA-s dhe KOS-it, si dhe dekomunistizimi i institucioneve – janë disa nga pikat kyçe të dokumentit të miratuar në Komitetin për Punë të Jashtme të Parlamentit Evropian (AFET), përmes amendamenteve kompromisi në raportin për progresin e Maqedonisë së Veriut.

Sipas dokumentit që ka siguruar TV24, dhe që e transmeton edhe portali Flaka, “projekti i ashtuquajtur Bota Serbe” është identifikuar si një kërcënim serioz ndaj sovranitetit të Maqedonisë së Veriut dhe stabilitetit të rajonit. Në Amendamentin Kompromis 8, thuhet qartë se disa përfaqësues të qeverisë e mbështesin dhe promovojnë këtë koncept, i cili tenton të krijojë një sferë ndikimi rajonal, në kundërshtim me parimet evropiane.

Përgjegjësi edhe për VLEN dhe Vetëvendosjen përmes pjesëmarrjes në këtë Qeveri
Në këtë kontekst, përgjegjësia bie jo vetëm mbi bartësit e drejtpërdrejtë të këtij projekti, por edhe mbi ata që përmes pjesëmarrjes së tyre në Qeveri e legjitimojnë këtë orientim politik. Koalicioni VLEN, që përfaqëson shqiptarët në Qeverinë aktuale të Maqedonisë së Veriut, nuk mund të shmangë përgjegjësinë për qëndrimin në një kabinet që, sipas Parlamentit Evropian, ndihmon dhe mbështet një projekt që minon sovranitetin dhe paqen në Ballkan.

Madje, në këtë Qeveri pjesë e drejtpërdrejtë është edhe Vetëvendosje, përmes zëvendëskryeministrit Bekim Qoku, i cili përfaqëson këtë subjekt nga Kosova. Përfshirja e Vetëvendosjes në një qeveri të tillë ngre pikëpyetje serioze për koherencën politike dhe parimet që ka artikuluar ky subjekt për rajonin, integrimin dhe ndikimin serb në Ballkan.

Kërkesë për hapjen e dosjeve të UDBA-s dhe KOS-it
Një tjetër pikë e rëndësishme në dokument është kërkesa për hapjen e plotë të arkivave të shërbimeve sekrete jugosllave – UDBA dhe KOS, si në Maqedoninë e Veriut, ashtu edhe në Serbi. Kjo shihet si një hap i domosdoshëm për ballafaqimin me të kaluarën dhe ndërtimin e një administrate të përgjegjshme.

Raporti vlerëson gjithashtu se Maqedonia e Veriut mbetet objektiv i ndikimit dashakeq nga Rusia dhe Serbia, përmes mediave pro-Kremlinit dhe rrjeteve dezinformuese që shpërndajnë narrativë kundër Bashkimit Evropian, duke përfshirë edhe lajme rreth luftës në Ukrainë.

Dilema mbi heshtjen e partnerëve shqiptarë në qeveri
Në dritën e këtyre zhvillimeve dhe kritikave zyrtare nga BE-ja, lind një pyetje legjitime:
Pse VLEN dhe përfaqësuesi i Vetëvendosjes vazhdojnë të qëndrojnë në një Qeveri që promovon projektin e “Botës Serbe”, ndërpret Korridorin 8 dhe minon marrëveshjet ndërkombëtare që garantojnë barazi dhe bashkëjetesë etnike në vend?

Përgjigja, siç duket, nuk do të vonojë të kërkohet edhe nga vetë qytetarët që ndjekin me shqetësim orientimin aktual të Qeverisë dhe rolin e aktorëve shqiptarë brenda saj.