Analisti dhe gazetari i njohur shqiptar, Mentor Nazarko, në një intervistë për Agjencinë e Lajmeve MIA, ka vënë në dukje se Maqedonia e Veriut vazhdon të përballet me sfida serioze në krijimin e një narrative historike të konsoliduar dhe gjithëpërfshirëse, përcjell PressOnline.al.

Sipas tij, këto vështirësi janë të lidhura me presionet e brendshme për ndërtimin e identitetit kombëtar, por edhe me ndikimet e vazhdueshme nga fqinjët. Ai kujtoi se që nga periudha e Mbretërisë Jugosllave, përmes Jugosllavisë së Titos dhe deri në pavarësinë e shtetit, lidershipi maqedonas ka prodhuar narrativa shpesh kontradiktore dhe konfuze.

“Frika se shtëpia e pavarur mund të ndahej me shqiptarët, ka nxitur një qasje etnocentrike në shkrimin e historisë, duke përjashtuar apo relativizuar rolin e shqiptarëve”, thekson Nazarko, duke shtuar se vetëm tani ka një pranim më të gjerë të kontributit të çetave shqiptare në luftën kundër Perandorisë Osmane, përkrah maqedonasve.

Megjithatë, ai nënvizon se ende nuk njihet zyrtarisht origjina shqiptare e banorëve të Rekës së Epërme, pavarësisht pranisë së tyre të gjallë gjuhësore dhe folklorike.

“Shqiptarët ortodoksë mund të jenë dhe duhet të jenë një urë e re miqësie dhe pajtimi midis maqedonasve dhe shqiptarëve”, tha ai.

Nazarko paralajmëroi se zbehja e arritjeve të Marrëveshjes së Ohrit, si përdorimi korrekt i gjuhës shqipe dhe respektimi i parimit të Badenterit, përbëjnë hapa pas që mund të çojnë në destabilizim.

Në përfundim, ai theksoi rëndësinë e marrëdhënieve të mira mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut: “Shqiptarët kanë çdo arsye historike dhe aktuale për të ndërtuar fqinjësi të mirë me maqedonasit – diçka që përkrahet fuqimisht edhe nga partnerët tanë perëndimorë. Adriatiku, përmes Korridorit Tetë, mund të jetë deti ynë i përbashkët”.

Aleanca për Shqiptarët ka riafirmuar sot bindjen se shqiptarët në Maqedoninë e Veriut janë faktor vendimtar dhe shtetformues, rol i cili duhet të garantohet dhe respektohet në çdo institucion dhe nivel vendimmarrjeje.

Në një deklaratë për media, zëdhënësja e ASH-së, Njomza Shaqiri, tha se ka ardhur koha për një marrëveshje të re politike ndërmjet shqiptarëve dhe maqedonasve, e cila do të bazohet mbi barazi reale, respekt të ndërsjellë dhe partneritet strategjik.

“Koha është për barazi reale mes shqiptarëve dhe maqedonasve, respekt të ndërsjellë dhe partneritet strategjik. Vetëm kështu mund të ndërtojmë një shoqëri të qëndrueshme dhe një shtet modern, europian dhe të barabartë për të gjithë,” theksoi Shaqiri.

Platforma politike e ASH-së udhëhiqet nga tre parime themelore: Tradita, Përgjegjësia dhe Zhvillimi. Sipas saj, këto janë shtyllat mbi të cilat ndërtohet vizioni për një shtet funksional dhe efikas, ku shqiptarët dhe maqedonasit ndërtojnë së bashku një të ardhme më të mirë.

Shaqiri theksoi se prioritet i Aleancës për Shqiptarët është:
• zhvillimi vendor i balancuar,
• decentralizimi real,
• mbështetja për rininë, familjet dhe bizneset vendore,
• mbrojtja e gjuhës, traditës dhe identitetit shqiptar.

Ajo shtoi se ASH është e vendosur të mbrojë identitetin shqiptar dhe trashëgiminë kombëtare, duke promovuar njëkohësisht lirinë individuale, pronësinë private, ekonominë e tregut dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

“Ne do të jemi zëri i barazisë së vërtetë dhe garant i interesit kombëtar shqiptar,” u shpreh zëdhënësja e Aleancës, duke shtuar se përfshirja aktive e qytetarëve dhe bashkëpunimi me diasporën shqiptare mbeten elemente kyçe të platformës politike të ASH-së.

Kandidati për kryetar të Çairit nga radhët e BDI-së, Bujar Osmani, reagoi ndaj deklaratave të fundit të kryeministrit Mickoski, i cili paralajmëroi se BDI do të humbë në zgjedhjet e ardhshme dhe do të duhet të jetë opozitë konstruktive.

Osmani tha se këto paraqitje publike janë të kundërta me mesazhet private që vijnë nga VMRO-DPMNE.

“Normalisht, kryeministri në publik jep mesazhe të tilla, duke menduar se kështu do t’u ndihmojë partnerëve të koalicionit, por nuk dërgon mesazhe të tilla në kanalet private. Mesazhe të tjera dërgohen tek BDI që të ngrohen marrëdhëniet”, tha Osmani.
Sipas tij, përpjekjet për t’i trajtuar shqiptarët si kategori tregu – fut një, nxirr një tjetër – janë skajshmërisht fyese dhe jodemokratike.

“Shqiptarët nuk do të lejojnë që dikush t’i nënshtronte kështu, që nuk kanë të drejtë vendimmarrjeje, por janë një masë amorfe në të cilën kryeministri vendos si në pazar, si në dyqan. Jo, shqiptarët do të votojnë në zgjedhje dhe do të vendosin vetë se kush do t’i përfaqësojë,” deklaroi ai.

Osmani akuzoi Mickoskin se dëshiron të instalojë “shqiptarë të vetët” në institucione, si disa përfaqësues dekorativë pa legjitimitet.

“Duhet të ulem në selinë e VMRO-DPMNE-së, nëse bëhem mik me Mickoskin dhe ai të më caktojë ministër. Ashtu siç ka caktuar ministra zëvendësit e tij të mëparshëm dhe drejtorët me të cilët ka bërë ndonjë miqësi dhe ata i paraqet si përfaqësues të shqiptarëve”.

Duke iu referuar shembullit historik nga Kosova me Rahman Morinën, Osmani tha se shqiptarët kurrë nuk do të pranojnë që dikush tjetër të vendosë në emër të tyre. Në këtë drejtim, ai theksoi edhe realitetin aktual politik, sipas sondazheve, Aleanca Kombëtare për Integrim kryeson bindshëm ndaj VLEN-it “Sondazhet tregojnë fitore 3 me 1 të Aleancës për Integrim kundrejt VLEN-it. Dhe mendoj se edhe Mickoski e ka kuptuar këtë, dhe prandaj VMRO-DPMNE çdo ditë na dërgon mesazhe për të ngrohur marrëdhëniet”.

Sipas Osmanit, një dyfytyrësi e tillë – mesazhe të njëjta për publikun, të tjera pas skene – vetëm e tregon joseriozitetin e strukturës në pushtet dhe përpjekjen për të bërë matematikë zgjedhore me një narrativë albanofob në publik, ndërsa në të njëjtën kohë kërkojnë kompromis me BDI-në pas dyerve të mbyllura. “Unë duhet të jem i sinqertë, sepse nuk mundem më t’i dëgjoj këto qëndrime të ndryshme – një privat, një publik,” përfundoi Osmani.(INA)