Organizata HUTA Tetovë ka reaguar ndaj mënyrës së prezantimit të donacionit prej 800.000 eurosh nga kompania serbe Unipromet Çaçak, me pronar Ratko Popoviq, për rinovimin e gjimnazit “Kiril Pejçinoviq” në Tetovë, duke shprehur shqetësim për konotacionin monoetnik që, sipas tyre, i është dhënë projektit në komunikimin publik.

Sipas reagimit të HUTA-s, prezantimi i donacionit është fokusuar vetëm në trashëgiminë maqedonase të objektit, duke anashkaluar plotësisht historinë e pasur shqiptare që lidhet me këtë shkollë. Ata kujtojnë se ndërtesa në fjalë nuk ka qenë vetëm një vatër arsimore për nxënës maqedonas, por edhe për shqiptarët, sidomos gjatë periudhës 1941-1945 kur aty ka funksionuar shkolla fillore e parë shqipe “Tajar Tetova”.

Reagimi i plotë:

“HUTA Tetovë, organizatë e përkushtuar për mbrojtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore dhe shpirtërore shqiptare në rajonin tonë, shprehim shqetësimin tonë të thellë lidhur me mënyrën në të cilën është prezantuar dona­cioni prej 800.000 € nga Kompania Unipromet Çaçak, me pronar nga Serbia, Ratko Popoviq, për rinovimin e gjimnazit “Kiril Pejçinoviq” në Tetovë, duke iu dhënë një konotacion ekskluzivisht monoetnik.
Sipas dëshmisë mediatike, këtij projekti i jepet konotacion monotetnik për shkak siç potencohet që nga kjo godinë kanë dal shumë figura të shquara maqedone.

Ne duam të potencojmë institucionet qendrore dhe lokale që ky objekt nuk i ka shërbyer vetëm popullit Maqedonas por edhe ati Shqiptarë, pasi që në këtë shkollë gjatë gjithë kohrave kanë mësuar edhe nxënës shqiptarë, por veçmas gjatë periudhës 1941-1945 në këtë godinë ka qenë e vendosur shkolla fillore e parë shqiptare “Tajar Tetova”.

Ne i bëjmë thirrje Komunës së Tetovës dhe donatorëve privatë:
1. Të ndërmerren hapa konkretë për të përfshirë historinë shqiptare të këtyre godinave.
2. Të pastrohet komunikimi publik nga elementë që mund të interpretohen si përkrahje e ndarjes identitare në institucion.
3. Transparencë në përmbajtjen e marrëveshjes, kushtet që mund të përfshijë, si dhe ndikimin e mundshëm të saj në komunitet.

HUTA Tetovë mbetet e gatshme për dialog konstruktiv dhe bashkëpunim me partnerë lokalë dhe nacionale, me qëllim që çdo investim në edukimin dhe trashëgiminë tonë të përforcojë unitetin dhe identitetin kulturor shumëgjuhësh që na karakterizon si zonë.

Ju falenderojmë për vëmendjen dhe shpresojmë në reflektim institucional dhe përmbushje të vlerave të përbashkëta”, përfundojnë nga Huta.

Fillimi i patrullave të përbashkëta policore midis policisë maqedonase dhe asaj serbe në Ohër nuk duhet parë vetëm si një risi turistike ose bashkëpunim teknik për sigurinë. Përkundrazi, ky fenomen meriton analizë kritike përmes prizmit të proceseve aktuale politike dhe ideologjike në rajon – veçanërisht konceptit të të ashtuquajturës “Bota Serbe”, e cila përfaqëson një version modern të aspiratave të Serbisë së Madhe në një formë të re dhe me mjete të reja.

A ka të bëjë me sigurinë apo me një mesazh politik?

Shpjegimi zyrtar i autoriteteve maqedonase është se patrullat e përbashkëta synojnë përmirësimin e sigurisë së turistëve – veçanërisht të serbëve, të cilët janë në numër të konsiderueshëm në Ohër. Megjithatë, justifikime të tilla janë sipërfaqësore nëse nuk merret parasysh konteksti më i gjerë. Pse, për shembull, nuk ka marrëveshje të ngjashme me Shqipërinë, Bullgarinë ose Turqinë – vende nga të cilat vijnë edhe turistët në Maqedoni?

Problemi i vërtetë është simbolika dhe implikimet e mundshme të pranisë së oficerëve të huaj të uniformuar – edhe pa armë dhe autorizime zyrtare – në territorin e një shteti sovran. Një hap që çon në normalizimin e pranisë së forcave të huaja të sigurisë duhet të jetë objekt i një debati të gjerë publik, jo një vendim administrativ midis ministrive.

Bota Serbe: Kornizat Ideologjike të “Bashkëpunimit”

Në vitet e fundit, regjimi në Beograd i udhëhequr nga Aleksandar Vuçiç ka promovuar në mënyrë aktive konceptin e një “Bote Serbe” – e cila, ndërsa paraqitet si integrim kulturor dhe ekonomik, në thelb ka aspekte politike dhe sigurie. Ky model bazohet në idenë se Serbia ka një të drejtë dhe detyrim legjitim për t’u kujdesur për të gjithë serbët në rajon – kudo që jetojnë – gjë që është shumë e ngjashme me retorikën që Rusia ka përdorur në lidhje me Krimenë dhe Ukrainën lindore.

Patrullimet e përbashkëta në Ohër – një qytet simbolik për identitetin kulturor dhe historik maqedonas – nuk mund të ndahen nga kjo matricë ideologjike. Prania e policisë serbe, sado e kufizuar formalisht, është një mesazh i fortë simbolik: “ne jemi këtu dhe do të jemi këtu”.

Mënimi i sovranitetit përmes “miqësisë”

Bashkëpunimi midis shteteve në fushën e sigurisë është praktikë normale – por kur ky bashkëpunim zbatohet në një mënyrë që inkurajon një marrëdhënie asimetrike, atëherë nuk është neutral. Maqedonia, megjithëse formalisht një partnere e barabartë në këtë “bashkëpunim”, de facto dërgon një mesazh nënshtrimi duke lejuar uniformat e huaja në territorin e saj.

Duke vepruar kështu, qeveria përmend nevojat e sigurisë së turistëve serbë, sikur të ishte një fjalë e urtë për rrezikun e një “mjedisi armiqësor”. Kjo në mënyrë retorike i vendos qytetarët e Maqedonisë në pozicionin e një problemi potencial që ka nevojë për ndihmë të huaj – gjë që është një qasje e turpshme dhe e papërgjegjshme.

Përfundim: Ohri nuk është vendi i stërvitjes së askujt

Maqedonia ka një detyrë historike të ruajë pavarësinë dhe sovranitetin e saj – jo vetëm në letër, por edhe në praktikë, në çdo hap. Patrullat e përbashkëta me Serbinë mund të duken si një masë e rëndë, por pesha e tyre politike është shumë më e madhe.

Është një shembull tjetër se si “bota serbe” nuk ka nevojë të hyjë me tanke – mjafton të hyjë me simbole të uniformuara të “miqësisë”, ndërsa pushteti dhe kontrolli i vërtetë po ndryshojnë ngadalë.

Maqedonia duhet të ruajë me vigjilencë sovranitetin e saj. Dhe të pyesë – kujt i shërben vërtet kjo “miqësi”?/Faktiditor.ch/

Ministri i Shëndetësisë, Azir Aliu, viziton sot Spitalin Klinik të Tetovës, në një kohë kur 155 infermiere vazhdojnë të punojnë pa kontrata pune dhe në pasiguri të plotë ligjore e sociale.

Punonjësit shëndetësorë kërkojnë zgjidhje të menjëhershme dhe dinjitet në vendin e punës, duke theksuar se janë duke u trajtuar si fuqi punëtore e përkohshme, pavarësisht kontributit të tyre jetik në sistemin shëndetësor.

Vizita e ministri pritet me skepticizëm nga stafi mjekësor, të cilët e konsiderojnë atë si një përpjekje për përmirësim imazhi sesa si hap konkret drejt zgjidhjes së problemit. I njohur për qasjen e tij teknologjike dhe praninë aktive në rrjetet sociale, Aliu është kritikuar për mungesë përvoje në sektorin e shëndetësisë dhe për vendime që shpesh cilësohen si të shkëputura nga realiteti në terren.

Ne nuk kemi nevojë për kamera dhe premtime. Kërkojmë kontrata dhe siguri për të nesërmen, kanë potencuar disa nga të punësuarit e këtij spitali.

Kjo nuk është hera e parë që ministri Aliu viziton këtë institucion. Gjatë një vizite të mëparshme, ai kishte premtuar se do të gjendej zgjidhje për statusin e infermierëve, por deri më tani nuk ka asnjë ndryshim konkret.

Ndërkohë, deklaratat e mëhershme të ministrit, si “merrni frymë më thellë” për një jetë më të shëndetshme, po interpretohen nga qytetarët si ironike, në një kohë kur vetë sistemi shëndetësor duket të jetë në krizë.