Connect with us

Lajme

Inteligjenca artificiale në sektorin publik në RMV: Mbi 6 milionë euro për 48 projekte, kurrfarë rezultati

Published

on

Enti Shtetëror i Revizionit (EShR) ka konstatuar se Maqedonia nuk ka një strategji, kornizë ligjore ose infrastrukturë të përshtatshme për zbatimin e inteligjencës artificiale (IA) në sektorin publik, pavarësisht faktit se në periudhën nga viti 2018 deri në vitin 2023 përmes Fondit të Inovacionit dhe Zhvillimit Teknologjik (FIZhT) u bashkëfinancuan 48 projekte me vlerë 6,11 milionë euro. Asnjë nga këto projekte nuk ka gjetur zbatim në institucione, transmeton Portalb.mk.

Revizioni i suksesshmërisë me temë “Mundësitë për përdorimin e inteligjencës artificiale në sektorin publik” tregoi se mungon një strategji kombëtare dhe rregullore ligjore për përcaktimin e rregullave për zbatimin e IA-së, plane veprimi me afate dhe përgjegjësi, si dhe një buxhet i parashikuar për projekte të tilla.

Edhe pse në më shumë dokumente strategjike përdorimi i IA-së përmendet si pjesë e qëllimeve më të gjera në fusha si arsimi, shëndetësia, siguria, digjitalizimi i administratës, financat, turizmi dhe bujqësia, për realizimin e kësaj nuk ka një qasje të koordinuar dhe as plane konkrete.

EShR ka konstatuar se investimet në infrastrukturën e TIK-ut për kapacitetet e avancuara hulumtuese, siç janë superkompjuterët, qendrat e të dhënave dhe sistemet e përpunimit të të dhënave të mëdha, janë të papërfillshme. Kjo e kufizon gatishmërinë për përdorimin e IA-së. Edhe krahas mbulimit me rrjet 5G të 96,99 përqind të popullsisë vendi nuk ka një infrastrukturë digjitale moderne dhe gjithëpërfshirëse.

Nga 48 projektet e financuara me elemente të IA-së të shpërndara në sektorë si industria aviatike, auto/agro industria, veterinaria, e- biznesi, energjetika, shëndetësia, TI, financat, arsimi, sektorët publikë dhe ligjorë, mungon një regjistër publik, gjë që e zvogëlon vizibilitetin, ndjekjen dhe mundësinë e aplikimit të tyre në institucione.

Si shembull të qëndrueshmërisë së pamjaftueshme revizorët e përmendin mjetin ADA – asistent digjital i bazuar në IA, i promovuar nga Qeveria në vitin 2023 për rritjen e transparencës dhe për informimin rreth mundësive të investimit. Mjeti nuk është më në funksion edhe pse për zhvillimin dhe mirëmbajtjen e tij u shpenzuan 150.000 euro.

Revizioni gjithashtu thekson se disponueshmëria e kufizuar e të dhënave të hapura, koordinimi i dobët me organet ndërkombëtare dhe gatishmëria e ulët institucionale paraqesin pengesa serioze. Portali i të dhënave të hapura i krijuar në vitin 2018 nuk ka qenë funksional që nga fillimi i vitit 2025, për këtë arsye vendi nuk është përfshirë në Raportet Evropiane të të Dhënave të Hapura në vitet 2023 dhe 2024.

Sa i përket burimeve njerëzore FSHIIK dhe FETI pranë UKM-së kanë një numër të konsiderueshëm punime diplomash, magjistraturash dhe doktorature lidhur me IA-në dhe marrin pjesë në projekte si TTS-MK dhe ChatMed, por u mungon një regjistër publik i kuadrit të trajnuar, programe të formalizuara për rikualifikim dhe lidhshmëri sistemike me sektorin publik.

Revizorët kanë konstatuar se edhe pse korniza legjislative për mbrojtjen e të dhënave personale është në përputhje me standardet evropiane (GDPR) zbatimi i këtyre standardeve në projektet e IA-së është i pamjaftueshëm dhe i rrezikshëm, ndërsa Agjencia për Mbrojtjen e të Dhënave Personale nuk ka kapacitete të mjaftueshme për mbikëqyrje. Nuk ka një mekanizëm të formalizuar që i rregullon të gjitha aspektet etike të zbatimit të IA-së në sektorin publik.

EShR rekomandon që Ministria e Transformimit Digjital në bashkëpunim me Qeverinë dhe institucione të tjera kompetente të krijojë një strategji kombëtare dhe një kornizë ligjore për IA-në, të investojë në infrastrukturën e TIK-ut, të krijojë një bazë të centralizuar të të dhënave të projekteve të IA-së dhe të krijojë mekanizma për mbrojtjen e të dhënave personale dhe zbatimin etik të teknologjisë.

Continue Reading

Lajme

Nga deponia në park: Rrëfimi frymëzues i Bujar Osmanit për fëmijërinë dhe misionin e tij

Published

on

By

Kandidati i Besëlidhjes Aleanca Kombëtare për Integrim, Bujar Osmani, përmes një video pronocimi në faqen e tij në rrjetin social Facebook ka ndarë një rrëfim personal nga fëmijëria e tij në Seravë, i cili sipas tij ka formësuar misionin e tij për t’i shërbyer komunitetit, përcjell PressOnline.al.

Ai kujton se në moshën 17 vjeçare, pranë shtëpisë së tij ndodhej një deponi me mbeturina dhe makina të vjetra të shkatërruara. Në vend që të priste ndihmën e dikujt tjetër, Osmani nisi vetë aksionin: trokiti derë më derë për të mbledhur mbështetje nga fqinjët, dhe së bashku arritën të ndërtonin parkun dhe fushën e parë të lagjes.

“Që si fëmijë e kuptova se ndryshimi fillon nga vetë ne. Kur kujdesesh për lagjen tënde, ajo mbetet për të gjitha brezat që do të vijnë,” u shpreh Osmani, duke theksuar se ky ka qenë parimi i tij gjatë gjithë jetës, qoftë si mjek, shërbyes publik apo funksionar.

Ai shton se tashmë është koha ta vazhdojë atë mision aty ku u rrit – në Çair, me synimin për të lënë pas “vepra e jo fjalë boshe”.

Në vazhdim, fjalimi i tij i plotë në video prononcimin e shpërndarë:

Kur isha fëmijë, këtu kishte një deponi, erë, mbeturina dhe vetura të vjetra, të shkatërruara. Isha vetëm 17 vjet kur vendosa që nga kjo deponi të bënim park dhe një fushë të vogël. Në vend që të prisnim dikë tjetër ta rregullonte, trokita në çdo derë, te çdo fqinj i lagjes për të kërkuar mbështetje. Secili dha aq sa mundi, të gjithë ndihmuan sa patën mundësi. Me atë që mblodhëm dhe me shumë punë të përbashkët, bëmë parkun e parë dhe fushën e parë në lagjen tonë. Që si fëmijë e kuptova se ndryshimi fillon nga vetë ne, kur kujdesesh për lagjen tënde dhe për komunitetin tënd, ajo mbetet për të gjitha brezat që do të vijnë. Unë besoj se nuk ka asgjë më fisnike se sa të shërbesh dhe të ndihmosh, që nga ajo kohë e deri më sot ky ka qenë misioni im, të lë pas vepra e jo fjalë boshe. Gjithë jetën ia kam kushtuar shërbimit ndaj qytetarëve, si mjek, si shërbyes publik dhe si funksionar. Tani ka ardhur koha të ndihmoj aty ku jam rritur, në Çair dhe të vazhdoj atë që e fillova si fëmijë.

Video materiali: https://www.facebook.com/share/v/1GXam5XuK6/

Continue Reading

Lajme

ASH: Aliut i kanë mbaruar gënjeshtrat – mashtrimi më i madh në histori me punësimet në Spitalin e Tetovës doli zbuluar

Published

on

By

Në një konferencë për media, Genc Selmani, nga Departamenti i Shëndetësisë në Aleancën për Shqiptarët, akuzoi ministrin e Shëndetësisë, Azir Aliu, për mashtrim publik dhe përdorim politik të stafit shëndetësor.

Selmani tha se edhe pse Fondi i Sigurimit Shëndetësor kishte refuzuar kërkesën për punësime, Aliu vazhdoi të deklaronte se punonjësit do të merrnin vendet e punës, duke përfshirë edhe militantë të VLEN-it. “Ministrit të Shëndetësisë i kanë mbaruar gënjeshtrat. Kjo është një nga manipulimet më të mëdha të bëra ndonjëherë me personelin shëndetësor,” tha ai.

Ai theksoi se procesi i punësimeve është në kundërshtim me Ligjin për Zgjedhje, neni 8A, i cili ndalon çdo punësim të ri pas shpalljes së zgjedhjeve, përveç rasteve urgjente dhe të pashmangshme. “Punësimi i stafit mjekësor nuk përbën urgjencë ligjore, pasi personeli aktual ka kontrata aktive,” deklaroi Selmani.

Selmani gjithashtu akuzoi ministrin për marketing politik: “Ky proces nuk kishte për qëllim përmirësimin e shëndetësisë, por marketingun politik të ministrit. Lista përfshinte edhe militantë të VLEN-it, gjë që e bën të qartë shfrytëzimin elektoral të dinjitetit të mjekëve dhe infermierëve,” tha ai.

Në përmbyllje të konferencës për media, Selmani njoftoi se Aleanca për Shqiptarët do të dorëzojë ankesë në Komisionin Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit dhe kërkoi fundin e praktikës së listave partiake. “Vendet e punës duhet t’u takojnë kandidatëve meritorë dhe jo militantëve partiakë. Do të kërkojmë hetim të plotë dhe do të mbrojmë dinjitetin dhe mirëqenien e çdo qytetari,” përfundoi ai.

Continue Reading

Lajme

Konkursi për specializantë në Spitalin e Tetovës pritet të anulohet? (Dokument)

Published

on

By

Pas shumë parregullsive, pritet të anulohet konkursi për pranimin e mjekëve specializantë në Spitalin Klinik të Tetovës, i cili ishte shpallur në kohën e ish-drejtorit Agim Berisha.

Sipas informacioneve jozyrtare që ka siguruar portali TS, përgjigjja përfundimtare nga Komisioni Shtetëror për Vendimmarrje në Procedurë Administrative, Procedura nga Marrëdhëniet e Punës dhe Mbikëqyrje Inspektuese në Shkallën e Dytë pritet të çojë në anulimin e plotë të konkursit për pranimin e mjekëve specializantë në Spitalin Klinik të Tetovës.

Ky vendim pritet të miratohet pas vërejtjeve të ashpra të dhëna ndaj ish-drejtorit, i cili sipas të dhënave ka vepruar në kundërshtim me normat ligjore, si dhe për shkak të disa parregullsive të rënda procedurale të evidentuara nga organet kompetente.

Portali TS mëson se shumë kandidatë për specializim, të cilët nuk janë pranuar, kanë dorëzuar ankesa në institucionet përkatëse. Sipas tyre, disa janë përballur edhe me kërcënime për t’u tërhequr nga ankesat.

Nga Spitali i Tetovës ende nuk ka një njoftim zyrtar lidhur me këtë konkurs, por vlen të theksohet se konkursi për punonjës administrativ është refuzuar nga Ministria e Financave. Nuk dihet nëse konkursi për motrat medicinale do të kalojë, për shkak të shpalljes së zgjedhjeve lokale, edhe pse ato tashmë e kanë përfunduar provimin administrativ.

Portali TS ka siguruar edhe dëshmi nga ankesat e specializantëve dhe një vendim ku shihet se është anuluar konkursi.

Continue Reading

TOP Lajme